Oudste boek van Antwerpen naar Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience
Het oudste boek van Antwerpen zal voortaan bewaard worden in de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience. Dat heeft de kerkfabriek van de Sint-Willibrordusparochie in Berchem, de eigenaar van het boek, beslist. Het boek, een handschrift dat rond 1140 in Antwerpen gemaakt werd, staat bekend als het ‘Missaal van Berchem’.
Missaal van Berchem
Het boek werd in de middeleeuwen gebruikt om de Latijnse mis op te dragen. Oorspronkelijk werd het gebruikt in de Sint-Michielsabdij aan de Scheldekaaien, die in 1796 ophield te bestaan. In de loop van de veertiende eeuw schonken de paters van Sint-Michiels het boek aan de Sint-Willibrordusparochie in Berchem. Daar werd het eeuwenlang gebruikt, tot het aan het eind van de zestiende eeuw vervangen werd door nieuwe, gedrukte missalen.
Vakkundig gerestaureerd
In de negentiende en twintigste eeuw werd het boek af en toe onderzocht door historici, maar bleef het meestal in een kast of bankkluis liggen. Recent werd het boek vakkundig gerestaureerd door professor Lieve Watteeuw van de KU Leuven. Om het boek voortaan in optimale omstandigheden te bewaren, geeft de kerkfabriek het nu in bewaring aan Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, de historische bewaarbibliotheek van stad Antwerpen. Die zal het bewaren in haar beveiligde en geklimatiseerde magazijn.
Kostbaar en kwetsbaar
De Erfgoedbibliotheek zal digitale opnames van het volledige manuscript online zetten, zodat iedereen er van thuis uit in kan bladeren. Het is ook de bedoeling dat het boek kan worden onderzocht en tentoongesteld, al zal dat door de kostbaarheid en de kwetsbaarheid van het stuk slechts uiterst zelden mogelijk zijn.
Meer beelden van het Missaal van Berchem in de mediagalerij. © Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, fotograaf Ans Brys.
